تحولات منطقه

به نظر می‌رسد با وجود دو ماه و چند روز پافشاری دولت بایدن، در روزها و هفته های اخیر بالاخره هم واشنگتن بر برخی تردیدها و ترس‌هایش برای امتیاز دادن غلبه کرده و پذیرفته که برای بازگشت به برجام باید تحریم‌هایی را بردارد و هم اروپایی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که بالاخره باید وسط میدان بیایند و طرحی ارائه دهند.

ابهام ها و امیدها درباره طرح اروپایی‌ها برای احیای توافق هسته‌ای
زمان مطالعه: ۸ دقیقه

قدس آنلاین: دور دوم نشست ادواری کمیسیون مشترک برجام امشب در گراند هتل وین آغاز شده است.

به نظر می‌رسد با وجود دو ماه و چند روز پافشاری دولت بایدن، در روزها و هفته های اخیر بالاخره هم واشنگتن بر برخی تردیدها و ترس هایش برای امتیاز دادن غلبه کرده و پذیرفته که برای بازگشت به برجام باید تحریم هایی را بردارد و هم اروپایی ها به این نتیجه رسیده‌اند که بالاخره باید وسط میدان بیایند و طرحی رائه دهند.

اینکه هر شش طرف برجام در نشست روز جمعه به نتیجه رسیدند که باید حضوری در وین دور میز بنشینند و حرف و  پیشنهادهای یکدیگر را بشوند بیانگر آنست که یک تحریک میدانی جدید در حال شکل گیری است.

همزمان با برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، اتحادیه اروپا از تمایل خود برای احیای توافق هسته‌ای ایران خبر داده است.

به گزارش الجزیره اتحادیه اروپا در بیانیه ای اعلام کرده که «ما می‌خواهیم توافق هسته‌ای را به مسیر اصلی برگردانیم و طرف‌های آن را به پایبندی به الزاماتش مجاب کنیم».

بر اساس این گزارش، اتحادیه اروپا درباره نشست امروز کمیسیون مشترک برجام نیز گفت: «هدف نشست امروز وین، گفت‌وگو درباره ماهیت تحریم‌هایی است که علیه ایران اعمال شده و می‌توان آنها را برداشت».

این بیانیه اظهارات برخی از دیپلمات های اروپایی در مورد اینکه موضع مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که هماهنگ کننده برجا نیز هست در همه موارد با موضع سخت و فشار های تروئیکای اروپایی در این مذاکرات نیست را درست تر جلوه می‌دهد.

ابهام های ابتکار اروپایی ها

هر چند هم اکنون هیئت آمریکایی به ریاست راب مالی در وین به سر می‌برد تا با مذاکره کنندگان تروئیکای اروپایی و معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا رایزنی کنند، اما از آنجا که حداقل تا اینجا مشخص است نشاندن ایران و آمریکا پشت یک میز مستقیم یا غیر مستقیم شدنی نیست، ابتکار تروئیکای اروپایی یک توافق دوگانه و مجزا با تهران و واشنگتن است.

پیشتر البته محمد جواد ظریف از تروئیکای اروپایی خواسته بود با توجه به جایگاهشان در برجام و ارتباطی که به آمریکا دارند مکانیزمی را برای حل این بن بست طراحی کنند.

دیروز هم سعید خطیب زاده تلویحا موافقت دولت را با این راهکار اعلام کرد، اگر چه گفت که به ما ربطی ندارد اروپایی‌ها کجا و چگونه، در وین یا واشنگتن با آمریکا مذاکره می‌کنند. نتیجه مهم برای ایران لغو تحریم‌ها در عمل است.

اینکه مکانیزم عمل این توافق دوگانه و مجزا از هم چگونه عمل می کند هنوز مشخص نیست، اما آنچه مشخص است اینکه اروپایی‌ها قرار است نقش واسط و پیوند دهنده این دو توافق را ایفا کنند.

ابهام جدی اما اینجاست که اروپایی‌ها چگونه می‌توانند اعتماد تهران را به توافقشان با امریکایی ها جلب کنند و تضمین بدهند ؟آنهم وقتی ایران به توافق مستقیم و تعهد آمریکایی‌ها اعتماد نمی‌کند.

به نظر می‌رسد این مکانیزم بسیار پیچیده و اجرای آن دشوارتر از آن است که تصور می‌شود، چیزی نظیر توافق اینستکس که اروپا هیچ گاه نتوانست انرا اجرا کند. پس گمانه اول آنست که هدف اروپایی ها از این پیشنهاد خوراندن پیشنهاد بازگشت گام به گام با لباس و عنوان جدید به دولت ایران است.

هیئت مذاکره کننده ایران نیز اعلام کرده که امروز در وین فهرستی از تحریم‌ها و مواردی را که مد نظر تهران است و باید لغو شوند روی میز ۱+۴ خواهد گذاشت.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران دیروز در پاسخ به قدس انلاین در باره پیشنهاد مشخص تهران برای عرضه در نشست امروز وین گفت که وزارت امور خارجه فهرستی از تحریم هایی که باید لغو شوند را از دستگاه های مختلف حتی متحدان ایران که شرکای اقتصادی و تجاری کشور هستند را دریافت کرده و جزئیات فنی و حقوی آنرا به اروپایی ها ارائه خواهد داد تا مشخص شود آنها چقدر توانایی دارند که این انتظارات را برطرف کنند.

اما چالشی مهمی که مقابل این فرآیند وجود داد ضیق وقت و شمارش معکوس برای پایان کار دولت دوازدهم و کابینه حسن روحانی است.

مذاکره با دولت دوازدهم، توافق با دولت سیزدهم

برخلاف عجله‌ای که دولت روحانی دارد و آن را پشت این شعار که برای لغو و برداشتن تحریم‌ها یک لحظه را هم نباید از دست داد پنهان می‌کند، به نظر می رسد هم آمریکایی‌ها و هم اروپایی‌ها در نهایت در مواجهه با این تردید که توافق با دولت روحانی امضا شود یا دولت بعدی، ترجیح می‌دهند با دولت بعدی ایران به تفاهم برسند از اینرو بعید است که این مذاکرات که به تعبیرامروز علی ربیعی آغاز مسیر توفقی جدید است، در دولت روحانی به سرانجام برسد.

ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم دیروز گفت که "ما دستیابی به موفقیت سریع یا فوری را پیش بینی نمی‌کنیم زیرا انتظار داریم گفتگوهای دشواری پیش رو باشد.

وی گفت: "ما در حال حاضر پیش بینی نمی کنیم که مذاکرات مستقیم با ایران انجام شود." "گرچه ما همچنان در برابر آنها باز هستیم. و بنابراین باید ببینیم اوایل این هفته اوضاع چگونه شروع می شود. "

با این حال به نظر می‌رسد اروپایی ها گمان می‌کنند پایه‌های یک توافق را ولو به صورت جداگانه با تهران و واشنگتن برقرار شود در دولت روحانی راحت تر می‌توانند بر زمین قرار دهند.

این‌را احمد علیرضا بیگی می‌گوید و ادامه می‌دهد که راهبرد اساسی ایران رفع تمامی تحریم ها بر اساس برجام و تحریم های ترامپی است که باید قابلیت راستی آزمایی داشته باشد. هر راهکاری خارج از این قابلیت اجرایی نخواهد داشت.

نماینده مردم تبریز می‌افزاید: همه اینها باید یکپارچه انجام شود و هیچ طرح گام به گامی با هر عنوان قابل قبول نیست و تیم مذاکره کننده ایران از این چارچوب نمی‌تواند خارج شود. این راهبرد نظام است.

عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با تاکید بر اینکه امروز تغییر کرده‌ و ایران پر قدرت تر از گذشته با در اختیار داشتن گزینه‌های جدیدتر و حرکت به سمت دولت جدید می‌رود، خاطرنشان می‌کند: اروپایی ها و آمریکایی ها می‌دانند که هر توافقی در نهایت با دولت بعدی در ایران باید امضا شود اما آنها می‌خواهند سنگ بنای آنرا با  دولت روحانی  بگذارند که راحت‌تر و مطلوب‌تر است و دولت بعدی ایران را  در مقابل کار انجام شده قرار دهند.

علیرضا بیگی با تأکید بر اینکه آنها به دنبال برجام وسیع تری هستند و یک نوع گروکشی می‌خواهند انجام دهند، می‌گوید: نشست وین گشایش یک دور جدید از مذاکرات اما با شرایط جدید خواهد بود. آنها هرچه تعلل کردند با اقدامات بیشتر ایران و شرایط سخت تری مواجه شدند. ایران بر خلاف انتظار آنها اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را هم متوقف کرد که ضربه سختی بود و پس از ان هم سند همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین امضا شد و با توجه به رقابت آمریکا و چین در عرصه بین‌الملی نشان داد زمان و تحولات به ضرر آمریکا است لذا آنها ترغیب شدند که با واسطه اروپا مذاکرات برای توافق با ایران و بازگشت به برجام را آغاز کنند.

بایدن در مسیر انزوای ترامپ 

محمد آصفری هم با اشاره به اینکه در مورد ریشه مذاکرات جاری در وین برای حصول یک توافق جدید  دو نظریه در این نظریه وجود دارد یکی اینکه با روی کار آمدن بایدن آمریکا منطقی و دلرحم شده و می‌خواهد با لطف به ایران رفتار کند و یک دیدگاه اینکه مقاومت ایران جواب داده و آمریکا وادار به تغییر رفتار شده است، می‌گوید: قطعاً نظریه اول مردود است زیرا تحریم ها علیه ایران اساسا در دوران دموکرات ها که حزب آقای بایدن است پایه گذاری شد بنیانگذاری شد و نشانه تغییر رفتار در شخص آقای بایدن بجز در موضع گیریهای کلامی او دیدن نشده.

نماینده مردم اراک با اشاره به اینکه بایدن چند ماه در برابر تغییر سیاست آمریکا و بازگشت به برجام که شعار انتخاباتی او بود مقاومت کرد و سیاست ترامپ را ادامه داد، می‌افزاید: اما او هم از این سیاست نتیجه نگرفت و با نزدیک شدن به موعد انتخابات ایران حالا احساس می‌کند زمان به ضرر او است.

وی خاطرنشان می‌کند: بایدن ما ها مقاومت کر و تاکید داشت ایران اول باید به تعهداتش برگرد. حتی تا مرز تهدید هم پیش رفتند اما معادلات منطقه‌ای و جهانی به نفع ایران بود و تهران در ادامه مسیر اقدام متقابل با جدیت عمل کرد.

آصفری تصویب و اجرای قانون اقدام راهبردی و توقف اجرای پروتکل الحاقی و آغاز فنی سازی ۲۰ درصد با نسل های جدید سانتریفیوژ د ایران را زنگ خطری برای آمریکا و اروپایی ها خوانده و می‌گوید: ایران نشان داد در این مسیر شوخی ندارد و تداوم این مسیر به فروپاشی کامل برجام منتهی می‌شود.

از سوی دیگر ایران تهدید کرد که ممکن است به سمت غنی سازی بالاتر و تا ۶۰ در صد برود که در این صورت دیگر مسیر بازگشت بسیار دشوار خواهد بود  لذا بایدن هم به جهت اینکه جلوی روند کاهشی تعهدات ایران و غنی سازی بیشتر کشورمان را بگیرد و اینکه به دلیل خلف وعده از شعارهای انتخاباتی‌اش همچون ترامپ در انزوا قرار نگیرد قدری نرمش نشان داده  و نشان می‌دهند که می خواهند تحریم ها را بردارند.

به نفع آمریکا و اروپاست که در این مذاکرات جدی باشند

نماینده مردم اراک با اشاره به اینکه سیاست کلان را در کشور ما رهبری تعیین می کنند و ایشان تاکید کردن آمریکایی ها باید اقدام عملی انجام دهند و آن برداشتن همه تحریم ها است. اگر قرار بر وقت کشی باشد نه دولت و نه مجلس این اجازه را نخواهند داد لذا به نفع آنها است که این مذاکرات جدی و واقعی باشد.

وی در مورد طرح  اروپایی ها برای توافق دوگانه با تهران و واشنگتن نیز تصریح می‌کند: اروپایی ها مطمئنا با آمریکایی ها هماهنگ هستند. اعتقاد داریم اروپایی ها بدون چراغ سبز آمریکا کاری نمی‌کنند لذا باید در مرود طرح آنها با دقت و هوشیاری برخوردکرد.لذا از دولت می‌خواهیم از ظرفیت‌ها و برگ‌های قدرتمندی که در اختیارش قرار گرفته برای چانه زنی درست استفاده کند.

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.